Lưu
Phong (?-220) là tướng nhà Thục Hán thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông
là con nuôi Lưu Bị - vua sáng lập nước Thục Hán.
-
Theo Lưu Bị
Lưu
Phong vốn có tên là Khấu Phong, mẹ ông họ Lưu, dòng dõi hoàng tộc nhà Hán, em
gái Lưu Bật, quan trấn thủ Phàn Thành, người quận Trường
Sa.
Năm
200, Lưu Bị giao tranh với Tào Tháo ở Từ châu bị lạc hết vợ con, chạy về phía
nam theo Lưu Biểu. Khi Lưu Bị được Từ Thứ giúp đánh bại quân đội của Tào Nhân,
Khấu Phong khoảng hơn 10 tuổi. Lưu Bị gặp Khấu Phong tỏ ra quý mến và nhận ông
làm con nuôi. Từ đó ông mang tên là Lưu Phong.
-
Đánh Tây Xuyên
Lưu
Phong lớn lên có sức khỏe, học võ nghệ. Năm 214, ông theo Trương Phi, Triệu Vân
vào Ích châu giúp Lưu Bị đánh Lưu Chương. Do tham gia chiến trận có công, Lưu
Phong được phong làm Phó quân trung lang tướng.
Sau
đó, Lưu Phong theo lệnh Lưu Bị mang quân từ Hán Trung men theo sông Hán Thủy
thuận dòng đến quận Thượng Dung hội binh với Mạnh Đạt cùng đánh Thái thú Thân
Đam của Lưu Chương. Lưu Phong được giao làm tổng chỉ huy. Thân Đam đầu hàng, Lưu
Phong được Lưu Bị phong làm Phó quân tướng quân, trấn thủ quận Phòng Lăng (mới
đặt thuộc Kinh châu, giáp Ích châu).
-
Không giúp Quan Vũ
Năm
219, em kết nghĩa của Lưu Bị là Quan Vũ mang quân từ Kinh châu lên phía bắc đánh
tướng Ngụy là Tào Nhân ở Tương Dương - Phàn Thành, đề nghị Lưu Phong và Mạnh Đạt
xuất quân trợ chiến. Nhưng cả Lưu Phong và Mạnh Đạt đều lấy lý do quận mình trấn
trị trong vùng núi còn nhiều người chưa quy phục nên không ai chịu ra
quân.
Sau
đó Quan Vũ bị Lã Mông đánh úp sau lưng, Từ Hoảng đánh bại ở Phàn Thành, phải
giải vây Phàn Thành bỏ chạy. Vì những xích mích mới Lưu Phong và Mạnh Đạt, Quan
Vũ không dám chạy về phía Thượng Dung, Phòng Lăng nên cùng đường phải chạy về
phía nam ra Mạch Thành. Trong khi Quan Vũ chờ đợi viện binh thì Mạnh Đạt và Lưu
Phong án binh không đến cứu, kết quả bị quân Ngô bắt giết.
Vì
việc Lưu Phong không hiệp trợ Quan Vũ, Lưu Bị rất căm giận
ông.
-
Bị giết
Mạnh
Đạt sợ Lưu Bị truy cứu trách nhiệm mất Kinh châu và Quan Vũ, bèn quay sang hàng
Tào Ngụy. Thân Đam ở quận Tây Thành cũng hàng Ngụy.
Lưu
Phong không theo hai người hàng Ngụy, bị Thân Đam mang quân tới đánh. Lưu Phong
thua trận bỏ chạy về Thành Đô. Lưu Bị lập tức bắt giữ ông.
Gia
Cát Lượng khuyên Lưu Bị nên giết Lưu Phong. Lưu Bị nghe theo và mang ông ra xử
tử.
Ý
kiến của các sử gia bàn về việc Gia Cát Lượng khuyên Lưu Bị giết Lưu Phong có
khác nhau. Trần Thọ trong Tam Quốc chí cho rằng vì Gia Cát Lượng lo cho tương
lai Thục Hán có sự tranh chấp ngôi thừa kế Lưu Bị giữa Lưu Phong (con nuôi) đã
trưởng thành và thái tử Lưu Thiện (con đẻ) còn nhỏ. Các sử gia hiện đại không
đồng tình với Trần Thọ, cho rằng ngôi thái tử của Lưu Thiện đã lập nên đó không
phải sự lo lắng của Gia Cát Lượng, mà Gia Cát Lượng muốn trị tội Lưu Phong vì
không nghe lệnh Quan Vũ, khiến Thục Hán đã mất Kinh châu sau đó lại làm mất quận
Phòng Lăng.
-
Trong Tam Quốc diễn nghĩa
Trong
tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, chân dung Lưu Phong được mô
tả gần sát với sử sách. Ông xuất hiện từ hồi 36 được Lưu Bị nhận làm con nuôi
đến hồi 79 thì bị Lưu Bị xử tử. Trong tác phẩm này ông cũng được miêu tả là bị
bệnh ghẻ từ nhỏ.