Có một câu chuyện kể rằng
tại một trang trại ở miền núi xa xôi, miền Đông tiểu bang Kentucky, có một ông
cụ sống với người cháu của mình. Mỗi buổi sáng, ông cụ đều dậy rất sớm để đọc
sách. Có những cuốn sách ông đã đọc nhiều lần, đến mức cuốn sách sờn cũ, nhưng
lúc nào ông đọc cũng say mê và chưa một buổi sáng nào ông quên đọc sách.
Cậu cháu trai cũng bắt
chước ông, cũng cố gắng mỗi ngày đều ngồi đọc sách. Rồi một ngày, cậu hỏi ông:
- Ông ơi, cháu cũng thử đọc
sách như ông, nhưng cháu không hiểu gì cả. Hoặc là có những đoạn cháu hiểu,
nhưng khi gấp sách lại là cháu quên ngay. Thế thì đọc sách có gì tốt đâu mà ông
đọc thường xuyên thế...
Ông cụ lúc đó đang đổ
than vào lò, quay lại nhìn cháu và chỉ nói:
- Cháu hãy đem cái giỏ đựng
than này ra sông và mang về cho ông một giỏ nước nhé!
Cậu bé liền làm theo lời
ông, dù rằng tất cả nước đã chảy ra hết khỏi giỏ trước khi cậu bé quay về đến
nhà.
Nhìn thấy cái giỏ, ông cụ
cười và nói:
- Nước chảy hết mất rồi!
Có lẽ lần sau cháu sẽ phải đi nhanh hơn nữa!
Rồi ông bảo cháu quay lại
sông lấy một giỏ nước.
Lần này cậu bé cố chạy
nhanh hơn, nhưng lại một lần nữa, khi cậu về đến nhà thì cái giỏ đã trống rỗng.
Thở không ra hơi, cậu nói với ông rằng "đựng nước vào cái giỏ là điều không thể”,
rồi đi lấy một chiếc xô để múc nước. Nhưng ông cụ ngăn lại:
- Ông không muốn lấy một
xô nước. Ông muốn lấy một giỏ nước cơ mà! Cháu có thể làm được đấy, chỉ có điều
cháu chưa cố hết sức thôi!
Rồi ông lại bảo cháu ra
sông lấy nước. Vào lúc này, cậu bé đã biết rằng không thể đựng nước vào giỏ được,
nhưng cậu muốn cho ông thấy rằng dù cậu chạy nhanh đến đâu, nước cũng sẽ chảy hết
ra khỏi giỏ trước khi cậu về đến nhà. Thế là cậu bé lại lấy nước, lại chạy
nhanh hết sức, và khi về đến chỗ ông, cái giỏ lại trống rỗng.
- Ông xem này - Cậu bé hụt
hơi nói - Thật là vô ích!
- Cháu lại nghĩ nó là vô
ích ư... - Ông cụ nói - Cháu thử nhìn cái giỏ xem!
Cậu bé nhìn vào cái giỏ,
và lần đầu tiên, cậu bé nhận ra rằng cái giỏ trông khác hẳn ban đầu. Nó không
còn là cái giỏ than đen bẩn nữa, mà đã được nước rửa sạch sẽ.
- Cháu của ông, đó là những gì diễn ra khi cháu đọc sách. Có thể cháu
không hiểu hoặc không nhớ được mọi thứ, nhưng khi cháu đọc, sách sẽ thay đổi
cháu từ bên trong tâm hồn, như nước đã làm sạch giỏ than kia vậy.