Cách đây vài năm, ông
Daniel Goleman, một nhà tâm lý học, có kể lại một thử nghiệm do trường đại học
Princeton Theological Seminary tại New Jersey thực hiện. Họ muốn tìm hiểu tại
sao trong cuộc sống, chúng ta có nhiều cơ hội để giúp người khác, nhưng có lúc
ta làm và có khi lại không?
Các vị giáo sư chọn một
nhóm sinh viên trong một lớp thần học, và bảo rằng mỗi người sẽ phải chuẩn bị một
bài thuyết trình về một dụ ngôn trong kinh thánh. Phân nửa số sinh viên được
trao cho đề tài "Dụ ngôn người nhân hậu" (The Parable of the Good
Samaritan), và số còn lại được tuỳ ý chọn lựa bất cứ một dụ ngôn nào khác họ muốn.
Dụ ngôn người nhân hậu là một tỷ dụ, kể lại câu chuyện một người bị nạn nằm bên
đường, anh ta gặp những người nổi tiếng là đạo đức và tốt đi ngang qua, họ thấy
anh nhưng cố ý tránh, không ai dừng lại để giúp đở. Cuối cùng một người xa lạ,
một người nhân hậu, đã dừng lại để chăm sóc cho anh.
Và từng sinh viên một được
yêu cầu đi sang lớp học trong một toà nhà bên kia đường để thuyết giảng về đề
tài của mình. Trên đường đi họ gặp một người đứng gục mình bên vệ đường rên rỉ
và tỏ vẽ đau đớn. Bạn nghĩ trong số sinh viên này có ai dừng lại để giúp người ấy
không? Và câu hỏi thú vị hơn nữa là những sinh viên đang sắp sửa nói về "dụ
ngôn của người nhân hậu" ấy, họ có hành xử khác hơn những người khác
không? Kết quả là không có một ai dừng lại để giúp cả! Và dầu trong đầu họ đang
nghĩ về vấn đề "nhân hậu", họ cũng không hành xử gì khác biệt hết!
Sau cuộc thử nghiệm này,
các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, nếu như ta đang bận rộn hay quá vội vã, khi
ta nghĩ là mình không có thì giờ, chúng ta sẽ không quan tâm đến người khác. Hoặc
khi đầu óc ta đang suy nghĩ, chìm đắm trong một vấn đề nào đó, một công việc sắp
phải làm, cho dù là một việc tốt, ta sẽ không thể dừng lại cho ai. Những khám
phá mới của khoa học ngày nay cho thấy, bản chất của chúng ta không phải ích kỷ,
ngược lại rất vị tha, nhưng vì chúng ta quá bận rộn mà thôi.
Và tôi nghĩ đó cũng là vấn
đề chung của chúng ta hôm nay. Thời đại ngày nay, trong chúng ta ai mà lại
không bận rộn, ai mà lại có dư thì giờ đâu bạn nhỉ? Mặc dù tôi vẫn nghĩ là thật
ra chúng ta chỉ tự tìm cho mình sự bận rộn mà thôi.