Kinh Tứ Thập Nhị Chương có thuật chuyện Đức Phật hỏi các thầy Tỳ kheo: - Đời người sống bao lâu?

Một thầy đáp: - Trong vài ngày.

Đức Phật lắc đầu bảo: - Ông chưa hiểu đạo.

Một vị khác nói: - Trong khoảng một bữa ăn.

Đức Phật cũng lắc đầu bảo: - Ông chưa hiểu đạo.

Một vị khác nói: - Đời người trong hơi thở.

Đức Phật khen vị ấy rằng: - Hay thay, ông mới là người hiểu đạo.

Thế gian thường bảo đời người trăm tuổi, nhưng thử hỏi mấy người sống đến trăm năm? Đỗ Phủ nói: "Nhân sinh thất thập cổ lai hy” (Người sống đến bảy mươi xưa nay hiếm). Cổ nhân nói: "Sơn trung tự hữu thiên niên thụ, thế thương nan phùng bách tuế nhân” (Trong núi có cây sống ngàn năm, trên đời khó gặp người trăm tuổi).

Có lẽ vì đa phần thế gian cho rằng đời người dài lâu, chí ít cũng mấy mươi năm, cho nên tạo dựng cơ đồ, tích chứa của cải bạc tiền để hưởng thụ trong hiện tại và tương lai. Nhưng Đức Phật nói đời người chỉ trong hơi thở, ai hiểu được điều này là người đó bắt đầu thấy Đạo, ĐẠO Ở ĐÂY LÀ CHÂN LÝ, LÀ SỰ THẬT VỀ ĐỜI NGƯỜI.

Đức Phật bảo đời người mong manh ngắn ngủi, chỉ vẻn vẹn trong một hơi thở, thở vào mà không thở ra hoặc thở ra mà không thở vào là đời người kết thúc, ai biết chắc mình sống được bao lâu? Tai nạn, bệnh tật, những bất trắc luôn rình rập đe doạ mạng sống con người, cái chết có thể đến với chúng ta muốn hay không muốn. Khi cái chết đến, chúng ta không thể gia hạn lại ngày giờ, chúng ta không thể dùng tiền bạc của cải để mua chuộc, đánh đổi mạng sống, không thể dùng quyền lực để giữ sinh mạng, dùng tình cảm để níu kéo sự sống, chúng ta cũng không thể chạy trốn, né tránh cái chết dù chúng ta có không ngoan, tài giỏi đến đâu.

Mọi người đều biết rằng không có cách gì ngăn chặn được sự vô thường, không có cách gì làm thay đổi quy luật: sinh, lão, bệnh, tử. Và thật ngây thơ, nông cạn khi cười cợt cái chết, nghĩ rằng còn lâu nó mới đến, nghĩ rằng mình khoẻ mạnh, còn sống lâu, giàu sang, quyền thế, thông minh, tài trí… mà quên rằng mọi thứ luôn biến đổi vô thường. Cái chết có thể đến rất nhanh và mọi thứ bỗng chốc đều trở nên vô nghĩa.

Ai cũng sẽ phải chết và không biết chết lúc nào. Vì thế, sống sao cho thật ý nghĩa, không nên lãng phí đời sống, không nên đánh mất thời gian, công sức vì những việc vô ích không đâu. Và có nên đầu tư tất cả tâm trí vào những tính toán hơn thiệt, tranh chấp hơn thua? Có nên nuôi dưỡng trong lòng những mưu đồ, tham vọng bất chính? Có nên ôm giữ những thù hận oán hờn? Thật không nên, bởi như thế là lãng phí đời sống, quên bỏ hạnh phúc trong hiện tại, làm như thế là đem phiền não khổ đau như lo lắng, muộn phiền, đố kỵ, oán ghét, hận thù … sẽ làm cho cuộc đời chúng ta mất an vui và hạnh phúc. Khi cái chết gần kề, người ta mới thấy rằng bao nhiêu ân oán tình thù, những điều mà từ lâu ta luôn canh cánh trong lòng đều như sương khói.

Có một câu nói rất hay: "Đời người như một cuốn sách, điều quan trọng không phải là cuốn sách dài hay ngắn mà ở chỗ cuốn sách đó hay hay dở”. Vì thế, hãy trân quý ngày hôm nay, hãy sống tích cực, sống trọn vẹn với thời gian, với những gì đang có, sống thật vui vẻ, có ý nghĩa và hữu ích. Hãy nỗ lực làm những gì có ích cho mình và mọi người, phục vụ và cống hiến, để đời sống dù có mong manh, ngắn ngủi cũng trở nên có ý nghĩa và giá trị.