Bây giờ tôi đã 18
tuổi. Tôi đã biết nghĩ nên thương mẹ tôi vô cùng. Tôi ân hận bởi vì tôi mà mẹ
tôi thiệt thòi không có mấy tháng ngày hạnh phúc. Suốt một đời chẳng được sự
chăm sóc của bố tôi. Mẹ tôi lấy chồng như mang tội nợ về mình. Đời người đàn bà
gánh bao nhiêu vất vả, lo toan lại không được một sự âu yếm, dịu ngọt của chồng
thì coi như mất trắng. Giá mà ngày ấy tôi không quyết liệt phản đối thì mẹ tôi
đã kéo lại được một chút hạnh phúc với một người đàn ông không phải bố
tôi…
***
Năm ấy tôi độ tám
chín tuổi gì đấy. Tôi đã láng máng biết rằng mẹ tôi khổ sở vì tính gia trưởng và
vũ phu của bố tôi. Bố tôi làm nghề phu hồ cho một cánh thợ tự do. Hầu như ngày
về nhà cũng muộn và nồng nặc mùi rượu. Bố tôi lật lồng bàn nhìn mâm cơm rồi hất
tung lên. Bát đĩa vỡ, nước mắm, nước canh đổ đầy ra nền
nhà:
- Cho ăn như cho
lợn thế này à?
Mẹ tôi lí
nhí:
- Thì tháng này anh
không đưa tiền lại còn lấy thêm tiền của em nên ăn kham khổ vài bữa
vậy.
Bố tôi xông vào túm
tóc mẹ tôi đánh túi bụi. Tôi thương mẹ chạy đến ôm chầm lấy bà mong để bố tôi
không đánh nữa.
Bố tôi hét
lên:
- Tại sao dám ăn
trước? Tao về muộn thế nào cũng phải đợi nghe chưa…
Đại loại như như
vậy. Có lẽ chưa bao giờ bố tôi có một lời dịu ngọt với vợ. Mẹ tôi đêm nào ôm tôi
vào lòng cũng khóc. Mẹ tôi bảo nếu không có tôi thì bà đã chết đi cho thoát nợ.
Ngày nào mẹ tôi cũng phải ra chợ rau từ 3 giờ sáng mua một ít rồi gánh đi bán
lẻ. Nhiều hôm tối mịt mới về rau lại ế đến gần chục mớ. Về đến nhà, mẹ tôi tất
bật cơm nước để bố tôi về có cơm ăn ngay. Có lần khi ông về chưa có cơm thế là
nện cho mẹ tôi một trận. Về không có cơm ăn cũng đánh. Về muộn cơm canh nguội
cũng đánh.
Mẹ tôi đơn lẻ chỉ
biết ôm lấy tôi mỗi đêm, coi tôi là người bạn tâm giao gần gũi nhất. Vậy mà tôi
còn bé quá không làm cho mẹ vơi đi nỗi buồn.
Mẹ tôi là một người
nết na. Phải nói mẹ tôi xinh đẹp. Tóc đen như nhung và dày như một thảm mun. Da
trắng mịn. Mắt phượng mày ngài. Má lúc nào cũng hồng dậy lên như người dùng son
phấn khéo léo. Cái gương mặt thánh thiện như vậy mà mẹ tôi lại khổ. Hồng nhan
bạc mệnh như người đời vẫn nói đã vận vào mẹ tôi thì phải.
Mẹ tôi cam chịu
chưa bao giờ có điều tiếng gì. Nếu mẹ tôi có tình ái lăng nhăng mà bố tôi sinh
nghi rồi đối xử tàn tệ thì đi một nhẽ. Hai người yêu nhau từ năm mẹ tôi mới 20
tuổi. Họ đều tự nguyện đến với nhau chứ có ai ép buộc gì đâu. Mẹ tôi cứ bảo chắc
là kiếp trước mẹ có tội lỗi gì đây nên ông trời trừng phạt. Tôi không hiểu ông
trời là ai mà làm mẹ tôi khổ thế.
***
Rồi một ngày tôi
thấy mẹ tôi có phần chú ý đến mình hơn. Mẹ săn sóc mớ tóc, ăn mặc. Và đôi khi
tôi thấy mẹ tôi như ngóng chờ một ai đó. Có lúc mẹ thất thần hay quên. Lờ mờ tôi
hiểu mẹ có điều gì ẩn giấu trong lòng. Một hôm mẹ tôi bảo đi chơi với mẹ. Trời
hôm ấy mưa nặng hạt nhưng hai mẹ con tôi vẫn đi. Tôi ngoan ngoãn theo mẹ cũng là
để xem có gì khác thường ở bà không. Khi hai mẹ con từ trong ngõ sâu hút ra đến
phố chính thì tôi thấy một bác lớn tuổi đã ngồi trên xe máy chờ hai mẹ con tôi.
Bác người dáng học trò, mái tóc hoa râm. Tôi áng chừng bác độ gần 60 tuổi, hơn
mẹ tôi gần 30 tuổi. Mẹ tôi bảo:
- Đây là các Quân,
bạn mẹ. Hôm nay bác đưa hai mẹ con đi chơi.
Trời rét. Mẹ tôi
mặt đỏ hồng lên và có vẻ lúng túng. Tôi để ý thấy bác Quân nhìn mẹ tôi đắm đuối
và dịu dàng mời mẹ con tôi ngồi lên yên sau. Tôi ngồi giữa hai người. Trời mưa
nên hai mẹ con tôi chui vào áo mưa của bác Quân. Bác Quân đưa hai mẹ con đến một
khu du lịch rất đẹp. Nơi ấy có hồ câu cá, có cửa hàng ăn và tất nhiều biệt
thự. Chúng tôi ngồi
câu cá trong một cái lều lá cọ có mành che xung quanh. Tôi thích quá cứ chạy
tung tăng qua lều này sang lều khác. Có lúc tôi bất thần quay lại thì nhìn thấy
mẹ tôi ngả người nằm gọn trong vòng tay bác Quân. Trên gương mặt mẹ tôi đầm đìa
nước mắt. Tôi không hiểu mẹ tôi khóc vì hạnh phúc hay vì tủi phận. Thú thật lúc
ấy tôi không thích bác Quân, không thích cả mẹ tôi nữa. Sao bác ấy lại ôm mẹ
mình cơ chứ? Sao mẹ lại để bác ôm cơ chứ? Buổi trưa chúng tôi vào một gian phòng
để ăn và nghỉ. Bác Quân gọi phở xào mang đến tận phòng. Tôi chưa bao giờ được ăn
phở mà có người mang đến tận nơi. Trời rét lại mưa nên chưa thể về được. Chúng
tôi ngồi đánh bài tiến lên. Bao giờ tôi cũng thắng. Có lẽ mẹ tôi và bác Quân
nhường cho trẻ con sướng chứ làm sao tôi đánh thắng được hai người. Tôi thấy gương mặt mẹ tôi sáng lên
rạng rỡ. Có lẽ chưa bao giờ bà được những phút giây thanh
thản như vậy. Khi mỏi quá chúng tôi ngả lưng xuống giường đắp chăn cho đỡ rét
nhưng vẫn chơi bài. Một lúc thì bác Quân kêu buồn ngủ và ngả lưng úp thìa vào mẹ
tôi. Hai mẹ con tôi chơi bài, tôi vẫn cứ thắng. Mẹ tôi lúng túng đánh bài nhầm
lẫn lung tung. Trên nét mặt của bà tôi thấy như đang có lửa. Bác Quân áp sát mặt
vào gáy mẹ tôi. Người mẹ tôi cứ rung lên như có gì không yên. Chăn vẫn phủ kín,
mẹ tôi và bác Quân chỉ để hở hai cái đầu ra khỏi chăn. Đó là lần đầu tiên tôi
thấy mẹ tôi vui vẻ. Trông bà hôm nay đẹp lên rực rỡ. Thú thật là tôi nhìn gương
mặt của bà mà thèm rằng khi mình lớn lên được xinh như
mẹ…
Một thời gian sau
khi tôi mười tuổi. Không biết công việc thế nào mà bố tôi hay đi làm ngoại tỉnh.
Bác Quân thuê xe đưa hai mẹ con tôi đi nghỉ mát trên Tam Đảo. Lần này tôi thấy
bác thuê hai phòng. Một phòng cho bác và một phòng cho mẹ con tôi. Có đêm tôi
thức dậy quờ tay sang chỗ mẹ không thấy, tôi khóc toáng lên. Mẹ tôi từ bên ngoài
đẩy cửa bước vào và nói mẹ không ngủ được nên đi dạo. Mấy ngày nghỉ ở Tam Đảo là
thời gian mẹ tôi vui vẻ nhất. Tất cả phiền muộn không mang theo nên bà hay cười
và hay kể chuyện tiếu lâm. Bác Quân nghe mẹ tôi kể chuyện cứ cười ngặt nghẽo và
nhìn mẹ tôi đắm đuối. Bác Quân chăm chút mẹ con tôi rất chu đáo. Những lúc đi
dạo hai người sóng đôi bên nhau, có khi bàn tay mẹ tôi nằm gọn trong tay bác
Quân. Trời ơi, tôi nhìn hai người thấy hạnh phúc quá. Phải chi người đó là bố
tôi chứ không phải bác Quân.
Tôi nghĩ vậy và lại
buồn cho gia đình nhà mình. Tôi thương mẹ nhưng cũng thương cả bố. Thế là trong
lòng mẹ tôi không có hình ảnh của bố nữa rồi. Bố tôi không làm cho mẹ tôi hạnh
phúc thì thế nào có ngày cũng mất mẹ tôi. Ngày ấy đã đến. Tôi buồn và đòi mẹ tôi
về nhà ngay tức khắc. Bác Quân và mẹ tôi nói thế nào tôi cũng không nghe. Tôi
quyết định nhịn ăn đòi về bằng được. Lúc ấy tôi không muốn mẹ tôi ở bên bác
Quân. Tôi chưa đủ khôn để biết thế nào là bồ bịch, là ngoại tình. Tôi chỉ biết
mẹ tôi đã có bố tôi, đã có cả hai bên họ hàng
… Tôi
biết mẹ tôi đau khổ nhưng cứ đi chơi với một người đàn ông khác bố tôi thì cũng
không được. Cuộc đi chơi dở chừng. Mẹ tôi và bác Quân đều buồn. Cả tôi cũng
buồn. Suốt đường về không ai nói với ai một câu
nào…
***
Buổi tối khi về đến
nhà, sau khi nghỉ ngơi mẹ tôi gọi tôi lại nói chuyện. Bà coi tôi là người đã
biết nghĩ. Mẹ tôi khóc nhiều lắm. Mẹ tôi nói mẹ đã cam chịu bao nhiêu năm, mẹ
lấy chồng mà không có một ngày hạnh phúc. Bố con là một con ác quỷ sinh ra để
hành hạ mẹ. Bố con chỉ đến với mẹ khi cần tiền hoặc cần ân ái. Nếu không có con
mẹ đã không thiết sống. Có con thì mẹ không thể chết, vì nếu không có mẹ con sẽ
cầu bơ cầu bất. Cuối cùng thì bà nấc lên, nói:
- Cách đây hai năm
mẹ đã biết bố con có quan hệ với người đàn bà trẻ hơn mẹ. Họ đã có một con trai.
Con thấy bố con hồi này hay đi làm ngoại tỉnh là vì để đến với cô
kia…
Tôi gần như hét
lên:
- Có thật không mẹ
?
- Mẹ nói dối con
sao. Con hãy hỏi bà nội sẽ biết.
Tôi không còn nghe
thấy gì nữa. Tôi lao vào giường và nằm khóc. Mẹ tôi lên giường nằm bên tôi vỗ
về:
- Thôi con ạ, không
thể làm gì được nữa vì họ có con với nhau rồi. Chia lìa họ thì đứa trẻ kia cũng
khổ. Hai mẹ con mình đã khổ lâu rồi chịu được con
ạ.
Rồi mẹ tôi kể lại
chuyện gặp bác Quân sau mấy tháng biết tin bố tôi có con với người đàn bà
khác:
- Bác Quân là người
rất tốt, bác thương mẹ, mẹ cũng thương bác. Bác đã li dị vợ nhiều năm nay. Vợ
bác đi lao động bên Đức rồi lấy chồng Tây và chia tay với bác ấy. Con cái bác đã
trưởng thành cả rồi. Bác sống một mình với một người giúp việc. Con có tin rằng
mẹ và bác chưa làm điều gì tội lỗi không con? Yêu quý nhau thế thôi chứ không hề
lợi dụng, không hề chung chạ. Sau này lớn lên con sẽ hiểu không phải rơm nào gần
lửa cũng bốc cháy. Thời gian qua mẹ như một mảnh ruộng cạn nước mà xung quanh
thì dòng nước tràn trề. Chỉ cần một vết nứt bờ là nước đã ùa sang.
Mẹ không cưỡng nổi tình cảm của bác vì lòng mẹ trống rỗng đến nỗi không đủ sức
tự vệ. Hàng ngày mẹ đi bán rau qua cửa nhà bác, lần nào bác cũng mua mấy mớ rau
của mẹ và trả tiền cao hơn mấy lần giá chợ. Mẹ chỉ lấy tiền đúng như bán cho
người khác. Hình như thương mẹ mà bác mua thôi chứ nhà bác không ăn nhiều rau
thế. Cũng không biết từ khi nào bác đã để ý đến mẹ. Bác biết hoàn cảnh vất vả
của mẹ nên cứ âm thầm chờ mẹ mỗi sáng để được gặp, để mua mấy mớ rau. Nhiều lần
bác ngỏ ý giúp đỡ nhưng mẹ từ chối. Nhưng rồi mẹ không cưỡng nổi tình cảm của
bác. Mẹ thấy thương bác và mong hàng ngày gặp bác. Cái lần cùng con đi chơi khu
du lịch là lần đầu mẹ gần gũi bác hơn. Con có tha thứ cho mẹ không? Dù gì thì mẹ
cũng có lỗi với bố con và con… Nhưng bây giờ con phản đối thì mẹ hứa với con sẽ
không có chuyện gì nữa. Mẹ coi bác Quân như một người anh mà thôi. Mẹ thề với
con như vậy đấy. Thôi mẹ không biết nói gì nữa… con ngủ
đi…
***
Sau cái lần ấy quả
là mẹ tôi không gặp lại bác Quân. Nghe nói ông đã bán nhà lên ở trên Trung Hòa -
Nhân Chính. Có lẽ ông muốn xa cái phố mà hàng ngày mẹ tôi vẫn gánh rau qua đấy.
Ông muốn không phá vỡ cái gia đình nhà tôi dù chỉ còn là hình
thức.
Bố tôi càng ngày
càng tàn tệ với mẹ tôi và thường xuyên không ở nhà. Mẹ tôi héo hắt, gầy rộc đi.
Trên gương mặt của bà ảo não đến kinh hãi. Tôi lớn lên trong sự chăm nuôi của
mẹ. Học hành tốn kém nhiều tiền nhưng mẹ tôi vẫn cố lo liệu cho tôi bằng chị
bằng em. Cuộc đời của mẹ tôi như đã chết, bà cam chịu không muốn phá vỡ gia
đình. Có lần tôi nói hay là mẹ li dị bố đi, hai mẹ con mình sống với nhau cho
thanh thản. Mẹ tôi không chịu, mẹ tôi bảo mẹ sợ cái tiếng bỏ chồng lắm. Họ
hàng đôi bên sẽ nhìn mẹ thế nào? Trời đất ơi, mẹ tôi vẫn
nghĩ đến cái tiếng, cái bề ngoài, cái đạo đức giả. Mẹ tôi như một mớ rau đã trần
qua nước nóng nên chỉ biết cam chịu trước tất cả đè nén áp bức. Tôi nói với mẹ
rằng vì bố con phản bội mẹ chứ lỗi đâu ở mẹ.
Mẹ tôi cứ sống với
những tháng năm tần tảo và buồn tủi như thế. Bố tôi đã ở hẳn với người đàn bà
kia. Có lần bố tôi làm đơn li dị nhưng mẹ tôi không ký. Mẹ tôi bảo anh thích thì
cứ đi, tôi không muốn con Mây không có bố. Nó lớn rồi còn dựng vợ gả chồng… Thế
là mẹ tôi nhất quyết một mình nuôi tôi mà không cần đến sự có mặt của bố tôi.
Tôi thương mẹ mà không biết làm gì. Tôi chỉ còn biết làm phận con hiếu thảo để
bù đắp cho mẹ tôi phần nào…
***
Bây giờ tôi đã mười
tám tuổi. Mẹ tôi đã vào tuổi bốn mươi, đã vào tuổi hồi xuân. Bà tôi bảo đời
người con gái có một lần dậy thì nữa ấy là lúc hồi xuân. Tôi thương mẹ tôi cứ
héo hắt, đơn côi trong cái vỏ một gia đình hòa thuận, thậm chí một "gia đình Văn
hóa” mà ủy ban phường vẫn ban tặng. Tôi quyết định âm thầm đi tìm lại người tình
cho mẹ. Tôi đến căn nhà mà trước đây bác Quân vẫn ở. May sao người chủ mới cho
tôi địa chỉ nhà mới của bác Quân trên Trung Hòa – Nhân Chính. Tôi đến nhà bác
thì biết bác đang nằm viện Hữu nghị vì bị sưng
phổi.
Tôi quyết định rủ
mẹ cùng đến thăm bác Quân. Mẹ tôi từ chối:
- Còn gì nữa đâu
con? Mẹ coi bác như người anh thôi mà, con đừng thử lòng mẹ, tội
lắm.
Tôi phải nói
vui:
- Thì cô em đi thăm
ông anh đang nằm viện là đúng quá còn gì.
Mãi một lúc thì mẹ
tôi cũng nghe. Bà soi gương, chải tóc, ngắm mình một lúc như có ý xem lại dung
nhan mình bây giờ thế nào. Khuôn mặt mẹ tôi tươi vui hơn một chút. Tôi biết trong lòng mẹ
tôi vẫn có bóng dáng bác Quân, bởi vì trọng nhau về tình chứ không vụ lợi. Chính
vì điều đó nên mới bền lâu, chẳng qua vì hồi trước tôi phản đối nên hai người xa
nhau.
***
Bệnh tình bác Quân
đã đỡ nhiều. Nhìn ông già ngoài sáu mươi nhưng vẫn tươi tốt phong độ. Bác Quân
ngạc nhiên đến nỗi thốt lên một câu gì đấy. Tôi trộm quan sát nét mặt hai người
vừa như ngường ngượng vừa như xúc động đột ngột nên trông lạ lắm. Bác Quân hỏi
sao biết bác nằm viện mà đến thăm. Chưa kịp trả lời thì bác nhìn mẹ tôi trìu
mến:
- Em có khỏe không?
Vẫn đi bán rau đấy chứ? Vất vả quá, vất vả
quá…
Không biết từ lúc
nào bàn tay mẹ tôi đã ngoan ngoãn trong bàn tay bác Quân. Mẹ tôi nhìn bác và
nước mắt lăn trên gò má đang hồng rực lên…
Tôi ý tứ ra ngoài
ban công. Trước mắt tôi cây long não cổ thụ tán xòe ra cả một vùng râm mát.
Những tán lá xanh mướt, trong veo, lấp lánh đùa vui trong nắng
sớm…