Dalai Lama

Cách đây khoảng hai mươi năm khi tôi còn ở Ladakh, Ấn Độ, khi ấy tham gia luyện tập một số bài luyện tập thiền định, tôi luôn đặt một bức tượng Đức Phật Shakyamuni trước mặt mình trong khi tham gia thiền định và mãi cho đến giờ đó vẫn là thói quen của tôi. Chiếc lá vàng nơi tim đã phai màu và thế nên nó dần ngả sang màu nâu. Khi tôi nhìn vào tim của bức tượng, tôi đồng thời quan sát tâm hồn mình, dần dần mọi suy nghĩ trong tôi biến mất và trong một khoảng khắc nào đó tôi cảm nhận được bản chất thông tuệ và thanh khiết của tâm hồn mình. Rồi sau đó, mỗi khi tôi tham gia bài luyện tập này thì trải nghiệm đó lại xuất hiện cùng tôi.

Sẽ rất hữu ích nếu hàng ngày chúng ta tham gia luyện tập nhận biết bản chất của tâm hồn bởi vì nó luôn ẩn nấp phía sau những suy nghĩ phân tán của chính chúng ta. Có một kỹ thuật giúp chúng ta có thể nhận biết được bản chất thanh khiết của tâm hồn, đầu tiên chúng ta hãy ngưng không nhớ về những gì có thể xảy ra trong tương lai; chúng ta cần để tâm hồn mình hoạt động tự nhiên với chính nó mà không hề có sự tham gia của bất kỳ một suy nghĩ nào. Chúng ta cần để tâm hồn mình được nghỉ ngơi theo đúng trạng thái tự nhiên của nó và chúng ta tập trung quan sát nó.

Ví dụ, khi bạn nghe thấy một tiếng ồn, giữa khoảng khắc bạn nghe được nó và tìm kiếm nguồn tạo ra nó, bạn có thể cảm nhận được trạng thái trống rỗng của tâm hồn, trạng thái không tồn tại suy nghĩ trong tâm hồn nhưng tâm hồn khi ấy hoàn toàn không hề tê bại – giữa lúc đó sự sáng suốt, thanh khiết và thông tuệ của tâm hồn của tâm hồn xuất hiện. Chính khi ấy chúng ta mới có thể nhận biết được bản chất của tâm hồn sẽ dần dần trở nên trong sáng như mặt nước. Bạn cần cố gắng duy trì trạng thái tâm hồn như thế và đừng để mình bị chi phối bởi bất kỳ một suy nghĩ nào, rồi bạn quen với nó.

Bạn cần luyện tập bài thiền định này vào lúc sáng sớm, khi đó tâm hồn bạn đã tỉnh thức và trong sáng nhưng các giác quan của bạn vẫn chưa phát huy được hết khả năng của chúng. Mọi việc sẽ thuận lợi hơn nếu bạn không quá nhiều vào đêm hôm trước và cũng không ngủ quá nhiều vào đêm hôm trước; bạn cần phải ngủ ít hơn một chút và như thế sẽ giúp tâm hồn bạn sáng suốt nhạy bén hơn vào sáng hôm sau. Nếu bạn ăn quá nhiều vào đêm hôm trước, giấc ngủ của bạn sẽ sâu hơn, dài hơn và nặng nề hơn, bạn sẽ ngủ như một xác chết. Trong thói quen sinh hoạt hàng ngày của mình, tôi thường ăn no vào bữa sáng và bữa trưa nhưng tôi chỉ ăn một ít vào buổi tối – chỉ vài chiếc bánh quy tròn; sau đó tôi đi ngủ sớm và thức dậy sớm vào ba giờ ba mươi phút sáng hôm sau để tham gia thiền định.

Bạn hãy thử xem để biết rằng [luyện tập nhận biết] bản chất của tâm hồn vào lúc sáng sớm giúp tâm hồn bạn thêm linh hoạt trong suốt cả ngày như thế nào. Rõ ràng là tâm hồn bạn sẽ được thanh bình yên tĩnh hơn. Trí nhớ của bạn sẽ được cải thiện nếu bạn có thể tham gia bài luyện tập thiền định mỗi ngày một ít. Một tâm hồn hỗn độn luôn bị quấy rầy bởi những suy nghĩ về điều tốt, về điều xấu, về những điều bất định, một tâm hồn như thế là một tâm hồn không hề được nghỉ ngơi.

Thiền định

1. Đừng suy nghĩ về những gì đã xảy ra trong quá khứ hoặc những gì có thể xảy ra trong tương lai.

2. Hãy để tâm hồn vận hành một cách tự nhiên mà không hề có sự can thiệp của suy nghĩ.

3. Hãy quan sát bản chất sáng suốt thông tuệ của tâm hồn.

4. Duy trì khoảnh khắc xuất hiện trải nghiệm này

Thậm chí bạn có thể tham gia luyện tập bài thiền định này ngay cản khi bạn đang nằm trên giường vào lúc sáng sớm, khi ấy tâm hồn bạn đã tỉnh táo nhưng các giác quan của bạn chưa hoàn toàn tỉnh thức.