Một ngày
sau khi chiến dịch Điện Biên kết thúc, họ hẹn sẽ gặp nhau và tổ chức lễ cưới ở
Hà Nội.
"Gia
đình anh sang Pháp hết rồi. Có thể giờ không còn nhà, nhưng em cứ đến Hồ Gươm,
chỗ Nhà hàng Phú Gia ấy. Em nhớ chưa: Hồ Gươm, Nhà hàng Phú Gia? Thế nào em cũng
gặp anh ở đó”.
Chàng
trai nói với người yêu như thế khi theo đồng đội tiến về phía đồng bằng. Anh là
chiến sĩ Vệ Quốc quân, người Hà Nội gốc. Cô là giao liên trung đoàn, người Thái,
nổi tiếng dũng cảm và xinh đẹp. Họ yêu nhau đã mấy tháng, yêu công khai, thậm
chí còn được ông già trung đoàn trưởng khó tính đồng ý. Khi chia tay, cô đưa cho
anh tấm khăn thêu màu đỏ, cô giữ một cái tương tự. Đôi khăn thêu là vật không
thể thiếu trong lễ cưới dân tộc cô.
Năm mươi
năm trôi qua, họ vẫn chưa gặp nhau. Một lần tắm suối, cô bị nước lũ về đột ngột
cuốn mất, không tìm thấy xác.
Từ ấy
đến nay, đất nước thêm mấy cuộc chiến tranh. Nhân dân thêm mấy lần lầm than, đói
khổ. Cả khu phố cổ Hà Nội cũng thay đổi nhiều, gần như khác hẳn. Nhưng Hồ gươm
thì vẫn còn. Con phố có Nhà hàng Phú Gia vẫn còn, dẫu bản thân nhà hàng ấy bị
phá bỏ từ lâu. Đối diện với nó, phía bên kia đường, gần hồ vẫn còn chiếc ghế sắt
cũ kỹ sót lại từ thời Pháp.
Cũng
suốt mấy chục năm nay có một người luôn ngồi trên chiếc ghế ấy. Buổi sáng từ tám
đến mười một giờ, chiều từ hai đến sáu giờ. Mọi người biết thế và luôn nhường nó
cho ông.
Đó là
một ông cụ đầu tóc bạc phơ, dáng người gầy gầy. Lúc nào ông cũng ngồi yên, trân
trân nhìn ra mặt hồ. Chiếc ba-toong khảm xà cừ một bên, bên kia là chiếc mũ phớt
sờn cũ ông đội quanh năm, bất kể mùa đông hay mùa hè.
Hôm nay
trời chớm lạnh. Có vẻ như thời tiết sắp thay đổi vì một bên vai, nơi có viên đạn
chưa lấy ra, bắt đầu đau âm ỉ. Đã gần sáu giờ. Hồ Gươm vẫn thế, như hôm qua và
nhiều ngày trước đó. Lãng mạn, thanh bình và buồn buồn. Suốt đời ông chỉ sống
với nó và những kỷ niệm xa xưa của mình.
Đúng
giờ, khi ông định đứng dậy đi về nhà thì có một người bước lại rồi nhẹ nhàng
ngồi xuống ghế, sát bên ông.
"Vàng
à?” ông quay sang, cầm lấy bàn tay người ấy.
Đó là
một cô gái trẻ, rất trẻ, ăn mặc theo kiểu miền núi.
"Vâng,
em đây”.
"Em bắt
anh chờ lâu quá”.
"Em
không thể đến sớm hơn được. - cô nói, giọng nghẹn ngào - Nhưng bây giờ em
đang ở
bên anh, và chúng ta sẽ không bao giờ xa nhau nữa.”
"Ừ, đúng
thế. Không bao giờ xa nhau nữa, - ông đáp. - Còn bây giờ để anh đưa em đi một
vòng quanh Hà Nội. Quê chồng mà”.
Ông lẩy
bẩy chống gậy đứng dậy. Cô Vàng rút ra từ ngực một tấm khăn thêu. Ông cũng móc
túi trong áo vét một chiếc tương tự.
"Lát nữa
ta vào nhà thờ làm lễ cưới. Nhà thờ Lớn, ngay gần đây thôi”, ông nói.
"Vâng.
Và em sẽ nhập đạo theo anh”, cô Vàng nhỏ nhẹ đáp rồi đưa hai tay vuốt ve khuôn
mặt nhăn nheo của người yêu. "Em yêu anh lắm lắm! Không yêu như thế, em không
thể về đây với anh được đâu”.
"Anh
cũng rất yêu em, - ông nói. - Năm mươi năm qua ngày nào anh cũng ra chờ em ở
đây”.
Suốt đêm
ấy đôi uyên ương không ngủ. Họ khoác tay nhau đi giữa phố phường Hà Nội. Chàng,
một ông già tám mươi, lưng hơi gù với vết thương bên vai đang nhức nhối, hào
hứng giơ ba - toong chỉ cho người yêu xem các danh lam thắng cảnh thủ đô. Còn
nàng, hai mươi tuổi và rất tươi trẻ, thì háo hức như đứa con nít, mở to mắt uống
từng lời của chàng. Nàng nắm chặt tay người yêu, vừa để có cảm giác gần gũi,
cũng vừa đỡ để chàng không ngã. Ở quán kem bên hồ, nàng ăn một lúc ba chiếc. Và
cười. Chàng không ăn vì sợ cảm, chỉ nhìn nàng. Và cũng cười. Cả hai tràn trề
hạnh phúc.
Sáng hôm
sau, người trông coi Nhà Thờ Lớn Hà Nội ngạc nhiên khi thấy có người chết ở
trong phòng nguyện của nhà thờ, dù tất cả các cửa vẫn đóng.
Đó là
một ông già gầy yếu, tóc bạc. Ông chết trong tư thế đang quỳ trước Chúa, mặt
rạng ngời hạnh phúc. Cạnh ông, phía phải, có một lớp tro mỏng màu xám như tro
người ta đốt vàng mã. Lạ nữa, cái tư thế ông chết và hiện trường xung quanh cho
thấy ở đây vừa diễn ra một nghi lễ trang trọng, Có vẻ như hôn lễ, vì trên một
ngón tay phải của ông có chiếc nhẫn cưới kim cương còn
mới.
PS.
Thời
gian gần đây ở Hà Nội xuất hiện ngày càng nhiều lời đồn về một cặp uyên ương
không cân xứng, một rất già và một rất trẻ. Cặp này đêm khuya thường khoác tay
nhau dạo quanh các quanh phố, đặc biệt những hôm trời lạnh và mưa phùn lất phất.
Như mọi lời đồn khác, có thế điều ấy đúng, có thể không. Không quan trọng. Vả
lại, thủ đô chúng ta có thêm một thiên tình muộn đẹp và lãng mạn như thế thì
càng tốt chứ sao? Nếu ngẫu nhiên gặp họ, các bạn có thể yên tâm rằng họ chính là
hai nhân vật trong câu chuyện này, một câu chuyện tôi cam đoan có thật vì tôi
biết ông già ấy, thỉnh thoảng còn ngồi trò chuyện với cụ bên Hồ Gươm. Tôi cũng
có mặt hôm chôn cất cụ ở nghĩa trang Giáo xứ N.V. Hơn thế, cũng hôm ấy tôi nhìn
thấy một người lạ mà không hiểu sao không ai chú ý. Đó là cô Vàng. Khác với mọi
người, cô không có vẻ mặt đau buồn mà ngược lại. Cô lặng lẽ đứng một bên, sốt
ruột chờ người ta hoàn tất các thủ tục an táng cần phải có đối với một con chiên
ngoan đạo.
Và tôi
hiểu: Cô đến đón người yêu của mình để, như họ đã ước hẹn, "từ nay không bao giờ
xa nhau nữa”.