Một lần, Lỗ
Vương kiêu ngạo nói với Trang Tử - Nước Lỗ ta có rất nhiều học giả thông
thái.
Trang Tử
nói:
- Ở nước Lỗ rất
ít gặp các học giả.
- Không đúng! –
Lỗ Vương nói – Nước Lỗ đi đâu cũng gặp người mặc trang phục học giả, tại sao nói
rất ít gặp học giả?
Trang Tử
nói:
- Tôi nghe nói,
học giả đầu đội mũ chóp tròn, biểu thị hiểu biết thiên văn; chân đi giày vuông
biểu thị am tường địa lý; trên mình đeo ngọc hoàn có lỗ hổng, biểu thị biết đạo
lý, làm việc quyết đoán. Thực ra, những người học giả biết việc không nhất định
mặc áo học giả, người mặc đồ học giả không nhất định biết
việc.
Lỗ Vương không
tin, Trang Tử lại nói:
- Không tin ngài
cứ ra một mệnh lệnh: Tất cả những người nào không phải là học giả mà mang đồ học
giả đều bị hành quyết thì tình hình sẽ ra sao.
Thế là Lỗ Vương
liền ban hành mệnh lệnh đó, chưa đến năm ngày, nước Lỗ không ai dám mặc đồ học
giả nữa. Lại được vài ngày sau, phát hiện thấy một người mặc đồ học giả, đứng
trước cung điện. Lỗ Vương mời vào hỏi, quả nhiên tinh thông thiên văn địa lý,
nói đến chuyện đại sự quốc gia cũng rất hiểu biết.
Trang Tử nói với
Lỗ Vương:
- Nước Lỗ rộng
lớn như thế, người học giả chân chính chẳng qua chỉ có một người này! Có thể nói
là nhiều không?