Tại Ấn Độ, vào thời cổ đại có vị hoàng hậu tên Mạt-lợi, là
hoàng hậu của quốc vương Ba-tư-nặc. Quốc vương thường nói với hoàng hậu:
– Ái khanh! Ngày nay nàng có được vận số tốt đẹp, được làm
hoàng hậu, tất cả đều nhờ có trẫm! Cho nên nàng phải biết ơn trẫm.
Hoàng hậu Mạt-lợi tuy không nói gì, nhưng thật lòng bà không
nghĩ như vậy. Một hôm, quốc vương hỏi bà:
– Trên thế gian này, người nàng yêu thương nhất là ai?
Khi hỏi như vậy, trong lòng vua thầm nghĩ: "Vợ yêu của mình
nhất định sẽ nói mình là người nàng yêu thương nhất.” Nhưng thật bất ngờ khi
hoàng hậu đáp:
– Tâu bệ hạ! Người thiếp yêu thương nhất chính là bản thân
mình.
Quốc vương vừa nghe đã cảm thấy khó chịu vô cùng, ông nói một
cách hằn học:
– Nàng có được cuộc sống tốt như vậy, vật dụng tốt như vậy, tất
cả đều nhờ vào sự cung cấp của trẫm.
Nhưng hoàng hậu nói ngược lại:
- Không phải như vậy! Thiếp từng nghe Đức Phật dạy rằng: Đây
là phước báo đời trước do chính thiếp đã tạo ra, chứ không phải nhờ bệ hạ ban
cho.
Vua Ba-tư-nặc tức giận vô cùng. Ông muốn tìm cách để cho
hoàng hậu biết rằng tất cả mọi thứ bà có được đều do quốc vương ban cho. Ông liền
cố ý tặng bà một chiếc nhẫn kim cương vừa lớn vừa sáng; sau đó nhân lúc hoàng hậu
ngủ say, ông sai người lén lấy vứt xuống sông. Trong lòng ông hậm hực nghĩ thầm:
"Trẫm sẽ chứng minh rằng vận số tốt đẹp của nàng đều là của trẫm ban cho.”
Sáng sớm hôm sau, hoàng hậu đi tìm quốc vương. Ông vờ như
không biết gì, cố ý hỏi:
– Ủa! Chiếc nhẫn kim cương trẫm tặng cho nàng đâu rồi, sao
không thấy đeo?
Hoàng hậu vô tình đáp:
– Tối qua lúc thiếp đi ngủ không biết đã để nó đâu rồi, tìm
mãi không thấy.
Vua cười nói:
– Nàng xem, nếu như đây là phước báo của nàng, thế thì hiện tại
chẳng phải nàng không có đó sao? Rõ ràng trẫm có thể ban cho nàng kia mà?
Nhưng hoàng hậu thản nhiên đáp:
– Tất cả cũng là tùy duyên thôi! Những gì thuộc về thiếp thì
sẽ là của thiếp, những gì không thuộc về thiếp thì tìm cầu cũng vô ích thôi.
Biết là hoàng hậu vẫn hy vọng tìm lại được chiếc nhẫn, vua
Ba-tư-nặc cười thầm trong bụng.
Qua vài ngày sau, hoàng hậu Mạt-lợi chiêu đãi khách nước
ngoài, do đó sai thị vệ ra chợ mua mấy con cá lớn về làm thức ăn. Lúc người hầu
làm cá, phát hiện trong bụng của một con cá lớn có chiếc nhẫn kim cương, liền
mang đến dâng lên hoàng hậu.
Hoàng hậu xem xong vô cùng vui mừng:
– Đây chẳng phải là chiếc nhẫn của ta hay sao?
Thế là hoàng hậu liền đeo nhẫn vào tay, đi tìm quốc vương Ba-tư-nặc:
– Thưa bệ hạ! Chàng xem, chiếc nhẫn kim cương đã trở về rồi!
Vua Ba-tư-nặc rất ngạc nhiên và khó chịu, vì chiếc nhẫn kim
cương đó do chính tay ông đã ném xuống sông! Tuy vậy, cuối cùng ông cũng phải
tin rằng: "Không phải do ta ban cho nàng ấy, mà chính là phước báo của riêng
nàng đã giúp nàng được hưởng.”
Quốc vương Ba-tư-nặc đối với con gái cũng giống như vậy, ông
thường nói với con:
– Hiện tại con được làm công chúa, có cuộc sống sung túc giàu
sang, đều là do phụ vương ban cho cả, cho nên con phải cảm ơn phụ vương.
Nhưng công chúa nghe xong liền lễ phép thưa:
– Kính thưa phụ vương! Đức Phật không nói như vậy, ngài dạy rằng
tất cả những việc tốt đẹp này đều nhờ vào phước báo bố thí của chính con đã từng
tạo ra trong đời trước. Do đó hôm nay con mới được làm công chúa!
Vua Ba-tư-nặc nghe xong cũng hết sức bực tức, liền nói với
con gái:
– Công chúa! Tuổi con không còn nhỏ nữa, phải đi lấy chồng rồi.
Trẫm sẽ tìm người cho con!
Thế là, quốc vương cố ý tìm một người thanh niên hết sức bần
cùng và gả công chúa cho anh ta. Quốc vương Ba-tư-nặc nghĩ bụng: "Sau khi xuất
giá, đợi lúc ngươi bần cùng, chán nản, ta sẽ tìm đến cứu giúp, lúc ấy tự nhiên
sẽ biết được tất cả đều do ta ban cho, không còn dám nói là phước báo của cá
nhân mình.”
Công chúa biết rằng người tu tập giáo pháp giải thoát của đức
Phật thì phải tùy duyên nghiệp, nên vui vẻ kết hôn với người thanh niên nghèo
khó kia mà không hề oán thán.
Thật ra, anh thanh niên nghèo khó này trước kia vốn là hoàng
tử, và là người thừa kế của một vương quốc nhỏ đã suy sụp. Sau khi kết hôn, anh
liền đưa công chúa trở về quê hương mình. Hai người cùng chung sức sửa sang lại
ngôi nhà cũ của chàng. Đột nhiên, họ tình cờ tìm thấy bên dưới nền nhà có chôn
giấu một cái rương rất lớn, bên trong toàn là châu báu. Họ liền dùng số châu
báu đó xây dựng lại cơ nghiệp, kiến tạo một tòa cung điện còn lớn hơn cả cung
điện nhà vua Ba-tư-nặc.
Đợi đến khi tất cả mọi việc đã ổn định, công chúa mới trở về
thưa với quốc vương:
– Thưa phụ vương! Gần đây cuộc sống của chúng con cũng không
tệ lắm, mời cha đến nhà chúng con thăm chơi!
Vua Ba-tư-nặc đến thăm nhìn thấy cung điện và cuộc sống hạnh phúc của họ
thì vô cùng kinh ngạc. Một lần nữa, ông buộc phải tin vào giáo lý nhân quả do đức
Phật chỉ dạy. Ông tự nghĩ: "Thì ra phước báo của vợ con mình đều là do chính họ
tạo ra, chẳng phải do ta làm chủ!”