Park Tae Joon. Ảnh Wiki

Với niềm tin "sắt thép là sức mạnh của quốc gia", Park Tae Joon đã góp phần biến Hàn Quốc từ nghèo đói về sắt thép vươn vai trở thành cường quốc thứ sáu của thế giới, xây dựng POSCO hùng mạnh hàng thứ ba về sắt thép trên thế giới. Nếu không phải là người vì quốc gia, vì dân tộc, hiến thân hoàn toàn không một chút tư lợi thì khó thành công được như vậy.

Đứa con của làng chài

Ông Park sinh năm 1927, trong một gia đình ở vùng đất Im-rang- nơi được mệnh danh là làng chài của thời trung cổ. Cuộc sống ở đây khá cơ cực, suốt bốn mùa hiếm hoi có được ngày no bụng. Cái dư thừa chỉ là những bãi cát trắng xóa và sóng biển.

Lên sáu, ông cùng mẹ vượt biển sang Nhật tìm người cha đang làm thuê trong những hầm mỏ. Nơi đất khách tha hương, hình ảnh con tàu nặng 4 ngàn tấn được đóng bằng sắt khiến ông kinh ngạc.

Năm 1936, ông xác định la bàn cuộc sống: "phải học giỏi, phải vận động giỏi. Phải thắng được các học sinh Nhật Bản". Đó cũng là chất kích thích cho sự nỗ lực phấn đấu tự thân của chàng trẻ tuổi.

Mùa xuân năm 1940, ông vào học trường trung học Bắc Iyama, khoác trên vai mình bộ đồng phục, ông ao ước một ngày nào đó sẽ trở thành người đứng đầu thế giới. Nhưng trong ngày hội thi bơi cấp trường ông đã không giành chiến thắng vì là người nhập cư. Điều đó khiến ông tổn thương.

Năm 1944, Nhật Bản đẩy mạnh việc thanh lọc tư tưởng đối với các học sinh Triều Tiên muốn vào đại học Nhật. Vượt qua những định kiến, cuối cùng ông vào ĐH khoa Waseda. Thế chiến thứ II đi đến những ngày cuối, Nhật Bản bị Mỹ đánh bom trả đũa, phải nghỉ học giữa chừng, ông trở về quê hương.

Khi trở về cố quốc, ông gia nhập Đội cảnh vệ quốc phòng và trở thành quân nhân. Có công lớn trong việc bài trừ tham nhũng, ông được phong làm thiếu tướng, rồi Ủy viên tối cao đảm trách công thương trong Ủy ban kinh tế tài chính.

Cũng trong hoàn cảnh ấy Hàn Quốc phải giải quyết cấp bách những vấn nạn nhân sinh trong tình cảnh thiếu đói; chạy đua trong sự nghiệp tái kiến thiết nền kinh tế.

Cuộc Cách mạng quân sự 16/5 theo chủ nghĩa dân tộc nhằm đập tan tham nhũng, sự bất lực, vô trật tự và chỉnh đốn đường lối quốc gia xảy ra, Park Tae Joon được Chủ tịch Hội đồng tối cao tái kiến thiết Quốc gia tin dùng.

Tháng 12/1963, ông cởi bỏ quân phục, từ bỏ con đường đến với thế giới quyền lực một cách lạ đời, chuẩn bị cho chuyến du học Mỹ.

Park Tae Joon (người đứng ở giữa hàng đầu tiên) tại công ty chế tạo thép. Ảnh Wiki

Chế tạo thép báo quốc

Năm 1964, ông đảm nhận công ty Đại Hàn Vonfram (theo đề nghị của tổng thống Park Chung Hee, vì chỉ có ông mới có khả năng cứu vãn "cỗ máy in tiền cho Hàn Quốc" trong cơn điêu đứng và thua lỗ.

Nhờ bố trí nhân tài đúng chỗ, quét sạch những nhờ vả, tổ chức nhân sự trong sáng, quản lí tài chính một cách tiên tiến, cải tiến nguyên tắc kinh doanh, cải thiện phúc lợi, Park Tae Joon đã cứu Đại Hàn Vonfram khỏi vũng lầy của sự thua lỗ triền miên và chuyển sang cơ chế lợi nhuận.

Ngay sau đó, ông được tổng thống chỉ định xây dựng nhà máy chế tạo thép. Nhưng thật không dễ dàng, ông gặp phải vô vàn khó khăn từ phía nước ngoài cũng như trong nước, sự toan tính quyền lợi kinh tế hoặc cạnh tranh thu hút đầu tư gay gắt giữa các thế lực chính trị, từ mâu thuẫn biên bản thỏa ước lượng dự tính đến phương thức thành lập công ty.

Nhưng sau 3 lần tranh luận và trình bày những ưu nhược điểm của dự án, cuối cùng Park Tae Joon cũng thuyết phục được Tổng thống và ông được giao mọi trọng trách.

Ngày 1/4/1968, Công ty cổ phần chế tạo thép liên hợp Pohang (POSCO) ra đời.

Qua bao nhiêu lần thai nghén và sảy thai, khi nhà máy chế tạo thép liên hợp ra đời với tư cách pháp nhân đầy gian truân, tại vùng đất Pohang, tỉnh Gyeongbuk lại đứng trước nguy cơ không được cung cấp vốn đầu tư nước ngoài, không giải phóng được mặt bằng vì vấp phải sự phản đối của một cô nhi viện.

Chuyện mặt bằng được ông giải quyết nhanh chóng. Sau đó ông tuyển dụng nhân tài với ba nguyên tắc cơ bản: tạo dựng môi trường cho nhân viên POSCO làm việc theo đúng nghĩa con người; thực hiện chính sách kinh doanh thỏa mãn ước mơ chung của mọi người; chăm lo cơ sở giáo dục và môi trường sống chất lượng hàng đầu thế giới.

Trong thâm tâm ông luôn khắc sâu ý chí rằng nếu kết hợp năng lực lãnh đạo sáng suốt với ý thức đúng đắn của các nhân viên thì mọi đói nghèo, áp bức đều có thể khắc phục để hướng đến cuộc sống đúng nghĩa con người.

Với quyết tâm cao cả, ông đã đưa đức tin chế tạo thép báo quốc vào cốt lõi câu phương ngôn của một thời sĩ quan: "Hiến dâng cuộc đời ngắn ngủi cho tổ quốc bất diệt", với niềm tin sẽ chèo lái nhà máy chế tạo thép đi đến thành công, chặt đứt xiềng xích của tình cảnh đói nghèo tuyệt vọng lưu truyền từ đời này sang kiếp khác suốt 5 ngàn năm.

Tuy nhiên muốn giương cao được ngọn cờ thép báo quốc, trước tiên ông phải kiếm cho ra khoản vay 100 triệu USD.

Trong cơn khốn cùng khi đối tác KISA bội tín vì vướng mắc chính trị, ông đành đệ trình lên tổng thống đề xuất dùng tiền quỹ từ quyền yêu sách đối với Nhật Bản, đó là tiền bồi thường thuộc địa nhuốm máu, là thuế máu của cha ông. Nhưng vấn đề là còn sự đồng ý từ Nhật Bản. Với sự hiểu biết văn hóa Nhật, cũng như tài thuyết phục, ông đã làm cho những nhân vật quyền thế ở Nhật phải động lòng.

Sau khi về nước, ông xác định rằng mình đang sử dụng thuế máu của ông cha, ông không cho phép mình thất bại, vì thất bại là có tội với tổ tiên, có tội với những người nông dân hàn Quốc. Lúc đó chỉ còn cách trầm mình xuống vịnh Yeong Il.

Chỉ sau 25 năm (1968 - 1992) nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, rào cản từ bên ngoài và bên trong, Park Tae Joon đã xây dựng thành công hai công trình chế tạo thép ở vịnh Gwang Yang và vịnh Yeong Il cho sản lượng 21 triệu tấn thép thô hàng năm, giúp Hàn Quốc trở thành siêu cường thứ sáu về sắt thép trên thế giới.

Để có được thành công ấy cũng cần nói đến sự tin tưởng và ủng hộ hết mình của Tổng thống Park Chung Hee. Lòng tin ấy giống như nguồn dưỡng chất nuôi nấng tình cảm trách nhiệm và ý thức sứ mệnh nơi ông.

Từ một POSCO không vốn, không kỹ thuật, cũng không kinh nghiệm, dưới sự chỉ huy của một con người trong sáng, trung thực, có khí phách, không tiếc thân mình cho sự nghiệp phát triển của công nghệ chế tạo thép, một vùng đất hoang vu đã trở thành một công trình chế tạo thép hiện đại bậc nhất thế giới.

Tháng 6/2004, POSCO được đánh giá là doanh nghiệp có sức cạnh tranh vượt trội nhất trong các công ty sắt thép thế giới trong suốt ba năm liền. Trong 20 hạng mục được đánh giá, POSCO chiếm ngôi vị quán quân ở sáu lĩnh vực gồm mức lợi nhuận, khả năng chi phối thị trường, năng lực gây quỹ, khả năng đàm phán giá cả, chất lượng và trình độ tay nghề người lao động.

Park Tae Joon phát biểu tại Đại học quốc gia Hà Nội. Ảnh Wiki

Giáo dục là sự nghiệp công ích lớn nhất trong thiên hạ

Park Tae Joon coi "giáo dục là sự nghiệp công ích lớn nhất trong thiên hạ và chỉ đạt thành với sự tận tâm của muôn vạn người".

Ngay khi nhận được một số tiền trên trời rơi xuống - tiền chiết khấu bảo hiểm trang thiết bị, ông đã thành lập quỹ khuyến học chế tạo thép và xây dựng trường mầm non chế tạo thép Hyoja năm 1971.

Với ý tưởng "Từ nhà trẻ số một đến trường đại học hàng đầu", ông đã đảm trách các dự án học bổng. Từ năm 1978 đến 1981, ông đã cho mua lại quyền sở hữu trường trung học phổ thông công lập công nghệ Pohang và trường trung học cơ sở Jigok, sau đó đầu tư thành trường trung học phổ thông công nghệ POSCO và trường trung học cơ sở POSCO.

Theo triết lý giáo dục của ông, Học viện chế tạo thép quản lý các trường học theo tiêu chuẩn hàng đầu Hàn Quốc. Đến đầu thế kỷ 21, dưới sự điều hành của Qũy giáo dục ở POSCO có tất thảy 14 trường học: 8 trường ở Pohang và 6 trường ở Gwang Yang. Cơ sở và môi trường giáo dục số 1 Hàn Quốc đoạt giải ở các thứ hạng cao nhất trong các hội thi.

Ngay sau đó ông cho xây dựng trường Đại học Công nghệ Pohang hàng đầu ở Hàn Quốc với nguồn giáo sư khoảng 4000 người. Đích thân ông đã đi đến các trường Đại học hàng đầu trên thế giới để mời các giáo sư người Hàn về nước giảng dạy.

Đại học Công nghệ Pohang là tinh hoa của sự nỗ lực cả về mặt tinh thần lẫn vật chất mà suốt 19 năm, POSCO đã hiến dang cả bầu nhiệt huyết để sáng lập nên. Đó cũng là kết tinh của khát vọng dân tộc với sứ mệnh trọng đại nuôi dưỡng nguồn chất xám cao cấp, đi đầu trong sự nghiệp phát triển của nền công nghiệp đất nước, đồng thời bồi dưỡng các thế hệ lãnh đạo cho tương lai.

Tư tưởng chấn hưng giáo dục của Park Tae Joon lấy cốt lõi là "giáo dục báo quốc", ngụ ý là mong muốn được góp phần vào sự nghiệp phục hưng dân tộc và xây dựng quốc gia phồn thịnh thông qua sự nghiệp giáo dục.

Lời khuyên của Park Tae Joon với Việt Nam

Tháng 11/2004, trở lại Việt Nam lần thứ 2 sau 12 năm, ông không khỏi bồi hồi nhớ lại những ý tưởng của một thời quá khứ mà hầu hết đã tan vỡ như những bọt bong bóng xà phòng theo những tháng năm ông bị lưu vong ở đất trời hải ngoại.

Ông cũng nghĩ cho niềm tin của bản thân ngày trước, rằng Hàn Quốc - đất nước đi trước về mặt kinh tế, sẽ giúp đỡ Việt Nam trong việc tăng trưởng kinh tế là con đường để trả món nợ của lịch sử.

Ông muốn gặp lại những vị lãnh đạo của Việt Nam và có lời xin lỗi vì đến quá trễ. Nếu không có chuyện bất hạnh xảy ra thì ông đã làm được nhiều việc trên đất nước Việt Nam.

May mắn thay ông đã gặp được nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt, vị lãnh tụ cao niên của cách mạng và công cuộc cải cách ôm chầm lấy ông một cách nồng hậu.

Ông nhắn nhủ với những nhà lãnh đạo trẻ tuổi đang dẫn dắt Việt Nam: "Đã đến lúc nên cho xây dựng nhà máy chế tạo thép rồi đấy! Phải vực dậy những ngành công nghiệp có liên quan đến sắt thép như đóng tàu, chế tạo xe hơi... thì mới có thể tiến tới một quốc gia phát triển được"

Ông còn gửi đến nhân dân Việt Nam một cách chân thành: "Trong quá trình một quốc gia đang phát triển xúc tiến công cuộc phát triển kinh tế, sức mạnh quan trọng nhất là không tham nhũng và lòng tự tin của nhân dân. Việt Nam đã có chủ tịch Hồ Chí Minh - người thanh liêm nhất trong các nhà lãnh đạo thế giới thế kỷ 20...

Vấn đề còn lại là làm thế nào để vận dụng di sản tinh thần vĩ đại đó như một tiềm lực để đạt đến mục tiêu dân giàu nước mạnh, thiên hạ ấm no, hạnh phúc! Mọi lịch sử đều có bước thăng trầm, nhưng nếu nhân dân cùng những lãnh đạo biết cùng nhau chia sẻ di sản tinh thần vĩ đại đó mà cùng đồng tâm hiệp lực thì tôi vững tin rằng chắc chắn sẽ có thể tạo ra một quốc gia phát triển hàng đầu".