~ Tài liệu
dành cho các Phật tử.
~ BA SỰ THẬT CỦA ĐỜI SỐNG
Vô thường, Khổ và Vô ngã là những nguyên lý cơ bản nhằm xác định Chánh
pháp, tái thẩm định các lý thuyết, quan điểm và cả pháp môn tu tập của Phật
giáo.
Đức Phật muốn chúng ta trước hết nhìn vào sự vật và biết rằng những thứ
này là giả tạo, rồi chúng ta
mới thật sự có được sự an bình. Khi không biết như thế, chúng ta trở thành
người sở hữu của chúng và cái bẫy của ngã tưởng sẽ xuất hiện. Vì thế chúng ta
phải trở lại từ gốc ngọn, tìm hiểu xem chúng xảy ra như thế nào. Chúng ta phải
hiểu các sự vật thật sự như chúng là (đúng bản chất của chúng), cách sự vật tác
động đến tâm và tâm đã phản ứng như thế nào; có thế chúng ta mới có được bình
an.
Nếu ta không thực sự chứng nghiệm chân lý về vô thường, khổ đau và vô
ngã, thì không thể chấm dứt được khổ đau. Nếu có chánh niệm, ta có thể chứng
nghiệm chân lý này trong từng giây phút. Chúng hiện hữu nơi thân và tâm, và ta
có thể nhận ra chúng. Đó là lúc ta có thể tìm được sự bình an.
~ VỊ LƯƠNG Y VÀ CON ĐƯỜNG DIỆT KHỔ
Tiếng Pàli, khổ là Dukkha, ngoài ý nghĩa là cảm giác khổ đau, bức bách,
khó chịu, nóng bức còn mang ý nghĩa sự bất toàn, không đáng để bám víu (Narada,
Đức Phật và Phật pháp, tr.88).
Khổ đau trong đời sống con người rất phổ biến, thường được trình bày qua
tám phương diện là: Sanh là khổ. Già là khổ. Bệnh là khổ. Chết là khổ. Phải
sống chung với người mình không thích là khổ. Phải xa lìa những người thân yêu
là khổ. Cầu mong mà không được là khổ. Chính thân ngũ uẩn là khổ.
Và Đức Phật đã nói:
"Nầy các vị tỳ kheo, đây là Diệu Ðế về Con Ðường Diệt Khổ, đó chính
là Con Ðường Tám Chánh (Bát Chánh Ðạo): Chánh Kiến, Chánh Tư Duy, Chánh Ngữ,
Chánh Nghiệp, Chánh Mạng, Chánh Tinh Tấn, Chánh Niệm, Chánh Ðịnh." ~ Kinh
Chuyển Pháp Luân (Tương Ưng, LVI-11).
~ KHÔNG LÀM CÁC ĐIỀU ÁC, SIÊNG LÀM CÁC VIỆC LÀNH...
Như một ly nước bẩn, muốn rửa sạch ly, chúng ta phải đổ nước bẩn đi
(không làm các điều ác), sau đó đổ nước sạch vào (siêng làm các việc lành), rồi
cọ rửa thật kỹ (thanh tịnh hóa tâm ý), có như vậy, với đầy đủ 3 bước mà bước
cao nhất là thanh tịnh tâm ý (tu tập thiền định, thiền quán), chúng ta mới có
thể diệt trừ được Tham-Sân-Si, giải thoát khổ đau và thành tựu Niết Bàn.
~ KHÔNG NẮM GIỮ DO HIỂU BIẾT TÍNH VÔ NGÃ
Con người là hợp thể ngũ uẩn sắc, thọ, tưởng, hành và thức. Đức Phật đã
dạy: "Này các Tỷ kheo, sắc (thân thể) này là vô ngã. Này các Tỷ kheo, nếu trong
sắc có ngã như vậy, sắc không phải chịu đau khổ và ta có thể ra lệnh "sắc phải
như thế này hay sắc phải như thế kia”. Nhưng vì sắc không có ngã (vô ngã), nên
sắc này còn phải chịu khổ đau và không thể có trường hợp (ra lệnh) "sắc này
phải như thế này hay sắc này phải như thế kia”. Thọ, tưởng, hành và thức cũng
giống như vậy (Kinh Vô Ngã Tướng).
Bản chất của năm uẩn là Không - Vô ngã. Tuy nhiên, vì nghiệp lực nên con
người luôn lầm chấp thân năm uẩn này là một "linh hồn” trường cửu, bất biến,
không thay đổi. Từ mê mờ về một cái "ngã, tôi” giả tạo ấy nên con người dễ dàng
sanh ra tâm lý tham đắm, say mê, ôm ấp, bảo thủ và chấp chặt vào những gì thuộc
về năm uẩn (cái của tôi). Thế nhưng, mọi sự vật hiện tượng luôn sinh diệt,
chuyển biến trong từng sát na. Sự sinh thành và hoại diệt của năm uẩn là kết
quả của các điều kiện nhân duyên và quá trình sanh già bệnh chết, hay hình
thành, tồn tại - thay đổi, hoại diệt, tiêu hủy luôn là một sự thật cho mọi con
người, mọi loài và mọi vật.
Vì không nhận thức
được tính vô ngã của vạn sự, vạn vật (vô minh) nên chấp thủ, tham ái phát sanh
và đó cũng chính là cội nguồn của mọi hiểu biết sai lầm, khổ đau.