Một số người xem Đạo Phật là bi quan. Họ gọi đấy là "tôn giáo của khốn khó", bởi vì "khổ đau" và "không toại ý", là điều Đức Phật đã dạy trong Bốn Chân Lý Cao Quý, bám vào tâm tư họ.

Nói một cách thực tế, Đạo Phật không bi quan cũng không lạc quan. Đạo Phật phản ánh đúng thực tế cuộc sống, như một phương pháp để nhìn nhận và đánh giá mọi thứ đúng với bản chất thực tế của nó. Đức Phật đã dạy chúng ta về cuộc đời từ lúc chúng ta sinh ra đến lúc chết. Nó bao gồm nhiều lãnh vực của đời sống, chẳng hạn như để sống một cách thông tuệ và hạnh phúc như thế nào, đi vào lòng người khác như thế nào, hoàn thành mục tiêu như thế nào, và ngay cả chết một cách an bình như thế nào…

Tại sao Đạo Phật luôn luôn nói về khổ đau? Đấy là sự thật của cuộc đời mà tất cả chúng ta phải chấp nhận và nhận ra với mục đích để sửa chữa những sai lầm, ngộ nhận khi ta nghĩ về nó. Đức Phật đã không chỉ nói về khổ đau mà thôi, mà còn nói về việc chiến thắng khổ đau như thế nào. Một khi con người ta đã biết cách chiến thắng được khổ đau rồi, thì những gì còn lại trong đời sống sẽ là an vui và hạnh phúc.

Hãy để tôi chia sẻ với quý vị về những bí mật của hạnh phúc. Có ba bước để thực hiện:

***

1.Bước thứ nhất là hạnh phúc hay vui sướng với bất cứ điều gì chúng ta làm.

Abraham Lincoln đã nói, "Cha tôi đã dạy tôi làm việc, nhưng ông đã không dạy tôi yêu nó". Hầu hết chúng ta không vui thích với những gì chúng ta có và đang làm ~ đặc biệt là với những gì chúng ta đang làm.

Đôi khi chúng ta bị lệ thuộc quá nhiều vào những cảm xúc: chúng ta thích hay không thích nó. Chúng ta chỉ thực sự làm việc bởi vì chúng ta cảm thấy tốt lành hay thích nó. Rất nhiều lúc chúng ta bối rối và đau khổ nếu ai đó gây áp lực bắt chúng ta làm việc.

Trong Đạo Phật, "Kuttukammayatachandha" có nghĩa là sự tự nguyện để làm mọi việc. Nếu chúng ta không vui thích bất cứ điều gì chúng ta đang làm, hãy tưởng tượng điểu gì sẽ xảy ra: Chúng ta sẽ làm việc mấy giờ một ngày trong sự bất mãn? Và khi đó, thành quả lao động có đủ để mang lại cho ta những gì ta muốn có? Việc chúng ta cảm thấy bất mãn và khổ đau là điều tôi nghĩ sẽ không tốt cho thể xác và tinh thần.

Vậy tại sao chúng ta không tự rèn luyện mình để đón nhận niềm vui thích? Có câu rằng, "Nếu bạn không có những thứ bạn thích, thì bạn phải thích những thứ mà bạn có".

Chúng ta phải rèn luyện chính mình để yêu thương và nhìn thấy mặt tích cực của những gì đến với chúng ta mỗi ngày trong cuộc đời như một bài học. Khi chúng ta thức dậy vào buổi sáng, hãy nghĩ rằng đấy là một ngày tuyệt vời mà ta vẫn còn được sống trên đời này. Ta vẫn còn có một cơ hội để làm những điều tốt đẹp và hưởng thụ một ngày vui nữa. Khi bạn ăn điểm tâm, hãy vui sướng với nó, và hãy cố gắng ở mức cao nhất mà bạn có thể để áp dụng điều ấy trong mỗi giây phút trong ngày. Đây là bước thứ nhất để hạnh phúc.

***

2.Bước thứ hai là chánh niệm.

Có câu nói rằng "Đèn bật sáng, nhưng không có ai ở nhà." Tất cả chúng ta đang ở trong kỷ nguyên của khoa học kỹ thuật, của truyền thông và có vô số những công cụ thuận tiện để làm cuộc sống trở nên dễ dàng hơn. Đôi khi chúng ta không ý thức về những công việc hàng ngày, và chúng ta hành động như một người máy. Chúng ta sống bằng những thói quen cũ kỹ và không có chánh niệm.

Khi chúng ta đang ăn, hãy chắc là chúng ta đang thưởng thức đồ ăn, thức uống, đừng nghĩ ngợi hay dự tính gì cả. Chúng ta phải thay đổi thói quen cũ kỹ của chúng ta, đặc biệt thói quen thuộc về bản năng tự nhiên mà trong đó chúng ta làm việc một cách tự động, không có ý thức một cách đầy đủ, trọn vẹn.

Nếu đang bước đi, bạn có biết là bạn đang bước đi không? Bằng sự tỉnh táo, bạn phải ý thức được mỗi thời khắc, cho dù nó là tốt hay xấu. Nếu bạn giận dữ, hãy biết là bạn đang giận dữ; nếu bạn đang vui vẻ, hãy biết là bạn đang vui vẻ. Bất cứ điều gì bạn làm - ngồi, đứng, tắm, uống cà phê, nói chuyện, và v.v... hãy thêm vào đó sự nhận biết ~ còn gọi là chánh niệm. Tâm bạn ở nơi nào? Nó vắng mặt hay đang có mặt cùng với thân xác của bạn? Để đạt được hạnh phúc, bạn phải đem tâm trở lại ~ ở đây và bây giờ, và phải chánh niệm mỗi thời khắc trong đời sống. Tâm và Thân chúng ta luôn phải đi cùng với nhau, vì thế hãy cố gắng đừng để tâm chúng ta rời bỏ thân xác mà lang thang thường xuyên. Trong phương pháp của Đức Phật, hành động chánh niệm là thực hành quan trọng nhất. Tất cả những giáo huấn của Đức Phật có thể tóm tắt trong chánh niệm. Hãy chánh niệm, rồi chúng ta mới có thể thực tập tất cả những lời dạy của Đức Phật.

***

3.Bước thứ ba là tập trung.

Trong những quốc gia Phật Giáo, có nhiều tượng Phật. Một trong những bức tượng mà tư thế rất nổi tiếng là tư thế thiền định (Samadhi posture). Trong Pali, chúng tôi gọi là "tư thế tam muội", có nghĩa là tập trung. Khi Phật tử thấy bức tượng này, điều ấy nhắc nhở họ rằng, bạn nên tập trung và chánh niệm trên bất cứ điều gì bạn làm. Khi bạn ngủ hay khi bạn ăn, tập trung trên việc ăn hay tâm tư với sự ăn.

Bạn có quán sát chính mình làm những việc đó không? Bạn thật sự có thể tập trung hay định tâm không? Nó khó đấy chứ, đúng không? Đôi khi chúng ta làm nhiều chuyện trong cùng một lúc. Chúng ta cho là chúng ta thông minh, nên chúng ta có thể làm nhiều thứ như vậy chẳng hạn như xem truyền hình và gọi điện thoại cho người nào đấy. Bạn có một năng lực đặc biệt để làm cùng lúc như thế chứ? Tôi nghĩ đấy không phải là một thói quen tốt, đặc biệt khi chúng ta vừa dùng 1 tay để lái xe, vừa dùng tay còn lại để gởi tin nhắn hay nói chuyện trên điện thoại. Nó có thể tạo nên các rắc rối, thậm chí là tai họa có thể ập đến. Khả năng tập trung là một trong những bí quyết của hạnh phúc và thành công trong đời sống.

***

Đây là những bí mật cho hạnh phúc: Thích thú, Chánh niệm và Tập trung. Nếu bạn tuân theo những bước này từng giờ và từng ngày, sự thực tập của bạn sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn. Nhưng bạn phải bắt đầu ngay từ bây giờ để thay đổi và bắt đầu một phong thái mới.

Hãy thích thú với hành trình đi đến hạnh phúc.