Từ thời Hy Lạp cổ đại lưu truyền một câu chuyện nhỏ về triết gia vĩ đại Socrates.
Một ngày nọ, một người quen tới gặp Socrates và thì thầm:
- Anh có biết tôi vừa nghe thấy điều gì về người bạn thân của anh không?
- Chờ một chút đã! - Socrates đáp - Trước khi anh kể cho tôi nghe, tôi muốn anh vượt qua một bài kiểm tra rất nhỏ thôi. Gọi là bài kiểm tra ba bộ lọc.
- Ba bộ lọc?
- Đúng đấy! - Socrates nói tiếp - Trước khi anh kể cho tôi một chuyện về bạn của tôi, tốt nhất là chúng ta hãy dành một phút để lọc những gì anh định nói. Chiếc máy lọc đầu tiên là sự thật. Anh có chắc chắn những điều anh định nói với tôi là có thật không?
- Không... - Người kia ngập ngừng - Thực ra tôi vừa mới nghe nói thế và...
- Được rồi - Socrates nói - Tức là anh không thực sự biết có phải điều đó là thật hay không. Bây giờ chúng ta hãy thử máy lọc thứ hai, máy lọc điều tử tế. Điều mà anh định nói với tôi về người bạn thân của tôi có phải là một điều tử tế hay tốt lành không?
- Không, đúng ra là ngược lại...
- Được - Socrates nói tiếp - Tức là anh định kể cho tôi nghe một điều không tốt về người bạn thân của tôi, mà anh lại không chắc chắn là nó có đúng hay không. Nhưng anh vẫn có thể vượt qua bài kiểm tra này, vì vẫn còn một máy lọc nữa: sự có ích. Điều mà anh định nói về người bạn thân của tôi có ích cho tôi không?
- Không hẳn như thế...
Nghe đến đây, Socrates kết luận:
- Nếu điều mà anh muốn kể lại với tôi vừa không thật, vừa không tốt, thậm chí cũng chẳng có ích, thế thì tại sao anh lại muốn kể cho tôi nghe làm gì?
Đó là câu chuyện về Socrates, nhưng chúng ta không phải lúc nào cũng có thể hỏi người khác đúng ba câu như vậy trước khi họ nói, hoặc kể điều gì đó với chúng ta. Chính vì thế, bạn hãy dùng những máy lọc này để lọc chính những điều mình đã nghe thấy, từ những người xung quanh hoặc bạn bè của mình.